Ancol là hợp chất hữu cơ đóng vai trò quan trọng trong chương trình Hóa học 11 mà học sinh cần quan tâm. Để có thể làm được các dạng bài tập liên quan đến chủ đề Ancol, các em cần nắm được định nghĩa Rượu là gì?, đồng thời tìm hiểu công thức, tính chất và cách nhận biết. Trong bài viết dưới đây, Team x-lair.com Education sẽ giúp bạn hệ thống hóa toàn bộ kiến thức xoay quanh vấn đề này.
Bạn đang xem: Tính chất hóa học của ancol
Học Online Live Stream Toán – Lý – Hóa – Văn – Anh – Sinh Đột phá điểm 2022 – 2023 tại x-lair.com
Trước khi tìm hiểu về tính chất hóa học của ancol các em phải tìm hiểu Rượu là gì?? Ancol là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm hiđroxyl (-OH) gắn trực tiếp với nguyên tử cacbon no của gốc hiđrocacbon.
Ví dụ: CH3OH, C2H5OH, CH2=CHCH2OH, C6H5CH2OH, v.v.
Công thức chung của rượu
Theo Sổ tay Hóa học 11 bài 40, công thức chung của ancol có 3 dạng chính như sau:
CxHyOz (trong đó, x, y, z là các số tự nhiên của N*; y chẵn và 4 ≤ y ≤ 2x + 2; z ≤ x): Dùng khi viết phản ứng cháy. CxHy(OH)z hoặc R(OH)z : Dùng khi viết phản ứng xảy ra trong nhóm OH.CnH2n+2-2k-z(OH)z (trong đó k = số liên kết proton + số vòng; n , z là số tự nhiên; z ≤ n): thường dùng khi viết phản ứng cộng Br2, cộng H2, khi biết số chức, no hay chưa no,…CnH2n+1OH hoặc CnH2n+2O (n ≥ 1): Công thức chung của ancol no, đơn chức, mạch hở.
Phân loại rượu
Sau khi hiểu khái niệm Rượu là gì? và các công thức chung. Tiếp theo, bạn cần hiểu có những loại rượu nào.
Ancol no, đơn chức, mạch hở
Phân tử có nhóm “-OH” gắn với gốc ankyl (CnH2n+1-OH).
Ví dụ: CH3-OH, C3H7-OH, v.v.
Ancol không no, đơn chức, mạch hở
Phân tử có nhóm “-OH” gắn vào phần cacbon no của hiđrocacbon không no.
Ví dụ: CH3-CH=CH-CH2-OH, CH2=CH-CH2-OH, v.v.
Quy luật của thời kỳ là gì? Thuyết biến thiên tuần hoàn tính chất các nguyên tố hóa học
Rượu thơm đơn chức
Phân tử phân nhánh “-OH” được gắn vào một nguyên tử carbon bão hòa của chuỗi phân nhánh của vòng benzen.
Ví dụ:
Rượu no đơn chức
Phân tử rượu có nhóm “-OH” gắn với nguyên tử cacbon no của gốc hiđrocacbon no.
Ví dụ:
cồn đa năng
Phân tử có 2 nhóm “-OH” ancol trở lên. Tùy thuộc vào trình tự của nguyên tử carbon bão hòa được gắn vào nhóm “-OH”, các rượu này được chia thành rượu bậc một, rượu bậc hai hoặc rượu bậc ba.
Ví dụ:
Cách phát âm Ancola
Cách gọi tên Ancol cũng rất quan trọng khi tìm hiểu kiến thức Rượu là gì? trong Hóa học 11.
Tên gọi chung
Tên thông thường = Rượu (ancol) + Tên hiđrocacbon + ic
Ví dụ, C2H5OH được gọi là rượu etylic.
Ngoài ra, có một số loại rượu có tên đặc biệt mà bạn nên nhớ:
CH2OH-CH2OH: Etylen glycolCH2OH-CHOH-CH2OH: Glyxerin hay còn gọi là GlixerolCH3-CH(CH)3-CH2-CH2OH: Rượu isoamyl
tên thay thế
Tên thay thế = Tên hiđrocacbon tương ứng + Chỉ số vị trí OH + ol
Chuỗi chính của rượu là chuỗi carbon dài nhất gắn với nhóm -OH. Các nguyên tử cacbon được đánh số từ phía gần nhóm -OH nhất.
Ví dụ:
\overset{4}{C}H_3\overset{3}{C}H(CH_3)\overset{2}{C}H_2\overset{1}{C}H_2OH\ (3-metylbutan-1-ol)
Tính chất vật lý của rượu
Trạng thái
Hầu hết các rượu ở dạng lỏng và rắn tùy thuộc vào số lượng phân tử carbon trong công thức. Cụ thể, rượu có phân tử cacbon C1 – C12 ở thể lỏng và C13 trở lên ở thể rắn.
Độ nóng chảy
Ancol có nhiệt độ sôi cao hơn hiđrocacbon có cùng phân tử khối do có liên kết hiđro liên phân tử.
So sánh với các chất có M (phân tử khối) tương tự, bạn sẽ tìm được nhiệt độ sôi của các hợp chất lần lượt là: Muối > Axit > Rượu > Andehit > Hiđrocacbon, Ether hoặc Este, v.v.
độ hòa tan
Các ancol có 1, 2 hoặc 3 nguyên tử C trong phân tử tan vô hạn trong nước. Ngoài ra, ancol có càng nhiều C thì độ tan trong nước càng giảm do tính kỵ nước của gốc hiđrocacbonat tăng.
Tính chất hóa học của rượu
Ngoài tính chất vật lý thì tính chất hóa học của ancol là một trong những phần quan trọng mà học sinh phải nắm vững khi tìm hiểu về ancol. Rượu là gì?. Nắm vững các tính chất hóa học sẽ giúp các em dễ dàng làm các bài tập liên quan.
Phản ứng thế H trong nhóm OH
Tính chất chung của rượu
Phản ứng với kim loại kiềm: Cho một mẫu natri kim loại vào ống nghiệm chứa 1-2 ml etanol khan rồi cho phản ứng giải phóng khí hiđro.
2C_2H_5OH + 2Na → 2C_2H_5ONa + H_2
Nếu đốt khí hiđro thoát ra ở đầu móng vuốt sắc nhọn, bạn sẽ thấy xuất hiện ngọn lửa màu xanh lam mờ nhạt:
2H_2 + O_2 \xrightarrow{t^\circ} 2H_2O
Tính chất đặc trưng của glixerolCho vào hai ống nghiệm, mỗi ống nhỏ 3-4 giọt dung dịch CuSO4 2% và 2-3ml dung dịch NaOH 10% rồi lắc nhẹ. Ở cả 2 ống nghiệm đều xuất hiện kết tủa Cu(OH)2 màu xanh:
CuSO_4 + 2NaOH → Cu(OH)_2 + Na_2SO_4
Sau đó các em nhỏ 3-4 giọt Ethanol vào ống thứ nhất, 3-4 giọt Glycerol vào ống thứ hai và lắc nhẹ cả hai ống. ở ống 1 tạo kết tủa không tan. Ở ống 2, kết tủa tạo thành dung dịch màu xanh lam của muối đồng(II) glixerol.
2C_3H_5(OH)_3 + Cu(OH)_2 → _2Cu + 2H_2O
phản ứng thế nhóm OH
Phản ứng với axit vô cơKhi đun nóng hỗn hợp Axit bromic và Etanol trong ống nghiệm có ống dẫn khí đi kèm. Sau đó, bạn thu được một chất lỏng không màu, nặng hơn nước, đó là Ethyl Bromide:
C_2H_5OH + HBr → C_2H_5Br + H_2O
Phản ứng với rượuCho 1ml etanol vào ống nghiệm khô, thêm từ từ 1ml axit H2SO4 đặc và lắc đều. Sau đó, họ đun sôi nhẹ hỗn hợp và di chuyển ống nghiệm ra khỏi ngọn lửa. Em tiếp tục nhỏ từ từ từng giọt Ethanol xuống thành ống nghiệm vào hỗn hợp đang cháy sẽ có mùi đặc trưng của Etyl Ether.
\small C_2H_5-OH+H-OC_2H_5\xrightarrow{H_2SO_4.140^\circ}C_2H_5-O-C_2H_5 +H_2O
Phản ứng tách nước
Đun ancol etylic với axit H2SO4 đặc đến nhiệt độ khoảng 170C thu được khí etilen.
CH_3-CH_2-OH\xrightarrow{H_2SO_4}CH_2=CH_2+H_2O
Trong điều kiện tương tự, các rượu no – đơn chức – mạch hở (trừ Methanol) có thể bị khử nước để tạo thành Anken.
C_nH_{2n+1}OH\xmũi tên bên phải
phản ứng oxy hóa
Phản ứng oxi hóa không hoàn toànĐầu tiên, các em tiến hành hơ sợi dây đồng trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi ngọn lửa không còn màu xanh thì nhúng ngay vào dung dịch etanol trong ống nghiệm. Màu đen của dây đồng sẽ chuyển dần sang màu đỏ do CuO đã oxi hóa Etanol thành Andehit Axetic.
CH_3CH_2OH+CuO\xrightarrow{t^\circ}CH_3CHO+Cu+H_2O
Như vậy: Ancol bậc 1 khi bị oxi hóa không hoàn toàn tạo thành anđehit. Rượu bậc hai bị oxi hóa thành xeton và rượu bậc ba không phản ứng.
\small CH_3-CHOH-CH_3+CuO \xrightarrow{t^\circ} CH_3-CO-CH_3+Cu+H_2O
Phản ứng oxi hóa hoàn toànKhi đốt cháy, ancol cháy và toả nhiều nhiệt.
C_2H_5OH + 3O_2 \xrightarrow{t^\circ} 2CO_2 + 3H_2O
Làm sao để nhận biết đâu là rượu?
Một số cách nhận biết ancol có thể kể đến như: Ancol tác dụng với kim loại kiềm tạo thành khí không màu. Khi đun nóng ancol làm CuO chuyển từ Cu màu đen sang Cu màu đỏ. Nếu hợp chất là ancol đa chức. chứa các nhóm OH liền kề nhau sẽ Cu(OH)2 tạo dung dịch màu xanh lam, trường hợp hợp chất là ancol không no thì phản ứng làm mất màu dung dịch nước Brôm.
Phenol là gì? Tính chất hóa học và ứng dụng của phenol
Học Online Live Stream Toán – Lý – Hóa – Văn – Anh – Sinh Đột phá điểm 2022 – 2023 tại x-lair.com
x-lair.com Giáo dục là Nền tảng học trực tuyến các môn Toán – Lý – Hóa – Văn – Anh – Sinh uy tín và chất lượng nhất Việt Nam dành cho học sinh từ lớp 8 đến lớp 12. Với nội dung chương trình bám sát chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, x-lair.com Education sẽ giúp các em lấy lại nền tảng, bứt phá điểm số và cải thiện kết quả học tập.
Tại x-lair.com các bé sẽ được giảng dạy bởi các giáo viên đến từ TOP 1% giáo viên giỏi toàn quốc. Các giáo viên đều có trình độ từ Thạc sĩ trở lên với hơn 10 năm kinh nghiệm giảng dạy và có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác giảng dạy. Với phương pháp giảng dạy sáng tạo, dễ tiếp cận, giáo viên sẽ giúp học viên tiếp thu kiến thức nhanh chóng và dễ dàng.
x-lair.com Giáo dục cũng có sẵn Đội ngũ cố vấn học tập chuyên nghiệp luôn theo sát quá trình học tập của các em, hỗ trợ giải đáp mọi thắc mắc trong quá trình học và cá nhân hóa lộ trình học tập của các em.
Với ứng dụng tích hợp thông tin dữ liệu và nền tảng công nghệ, mỗi lớp học của x-lair.com luôn đảm bảo Giáo dục Đường truyền ổn định với độ giật/cười tối đa với chất lượng hình ảnh và âm thanh tốt nhất.
Thuyết về tính chất hóa học, ứng dụng và điều chế hiđro
Nhờ nền tảng học trực tuyến mô phỏng lớp học offline, học viên có thể trao đổi trực tiếp với giáo viên dễ dàng như khi học tại trường.
Khi trở thành học viên tại x-lair.com Education, bạn còn nhận được Sách giáo khoa Toán – Lý – Hóa “siêu hay” Tổng hợp tất cả các công thức và nội dung khóa học được biên soạn cẩn thận, chi tiết và kỹ lưỡng giúp học sinh học và ghi nhớ kiến thức dễ dàng hơn.
Xem thêm: Bao giờ nước ta bình thường hóa quan hệ với Mỹ?
x-lair.com Education cam kết thực hiện 8+ hoặc tăng ít nhất 3 điểm cho học viên. Nếu bạn không đạt điểm như cam kết, x-lair.com sẽ hoàn trả 100% học phí cho bạn. Nhanh tay đăng ký ngay hôm nay buổi live stream trực tuyến Toán – Lý – Hóa – Văn lớp 8 – 12 năm học 2022 – 2023 tại x-lair.com Education để được hưởng học phí siêu ưu đãi giảm đến 39% từ 699K còn 399K .
