Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự là một trong những kiến ​​thức quan trọng nhất. Qua đó các em sẽ biết cách thể hiện sinh động, hấp dẫn hơn. Nội dung chi tiết đã được Kiến Guru tổng hợp trong bài viết này, mời bạn đọc theo dõi.

1. Ôn tập kiến ​​thức hỗ trợ làm văn miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự

Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự làm cho văn bản của bạn cảm hứng. Nhờ những yếu tố trên, câu chuyện sẽ trở nên sinh động và hấp dẫn. Để làm được điều này thành công, người viết phải quan tâm đến nhiều vấn đề trong cuộc sống.

Miêu tả là việc dùng ngôn ngữ hoặc các phương tiện nghệ thuật khác để giúp người nghe, người đọc, người xem nhìn thấy sự vật, hiện tượng, con người như đang diễn ra trước mắt. Bên cạnh đó, biểu cảm là sự bộc lộ tình cảm, cảm xúc của bản thân trước các sự vật, sự việc, hiện tượng trong cuộc sống.

2. Gợi ý cách viết bài văn miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự tìm thấy trong nhiều tác phẩm. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về kiến ​​thức này, hãy nghiên cứu các câu hỏi sau:

2.1. Câu 1 trang 73 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Tìm và chỉ ra các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn văn. Đồng thời, các yếu tố này đứng riêng lẻ hay đan xen với các yếu tố tự sự?

Hồi đáp:

Đọc đoạn văn, ta thấy các yếu tố miêu tả như:

• Thở hổn hển, đổ mồ hôi, bấu chặt chân.
• Mẹ tôi không gầy.
• Gương mặt sáng, đôi mắt trong veo, làn da mịn màng giúp nổi bật sắc hồng của đôi má.
• Hơi thở của quần áo và hơi thở trong khuôn miệng xinh xắn của cô trở nên thơm lạ thường.

Yếu tố biểu cảm của nhân vật:

• Suy nghĩ: Hay là vì niềm vui được nhìn thấy và ôm ấp tấm thân máu mủ của mình đã khiến nụ cười của nàng tươi đẹp như thuở còn giàu sang.
• Cảm nhận: Hơi ấm đã mất từ ​​lâu nay mơn man khắp làn da. Đồng thời, nhân vật còn cảm nhận được hơi thở của quần áo, hơi thở của mẹ.
• Tiếp theo, cảm giác cũng qua việc muốn chui vào người mẹ, áp mặt vào bầu vú mẹ, để mẹ vuốt từ trán xuống cằm, gãi dọc sống lưng thấy mẹ mềm nhũn vô cùng.

Yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm đan xen:

• Kể: Khi ngồi trên ô tô, bên cạnh mẹ.
• Còn lại: Đầu gối lên cánh tay, miệng nhai trầu xinh xắn.
• Biểu cảm: Cảm giác ấm áp lâu ngày mất đi nay mơn man trên da thịt, thơm đến lạ lùng.

2.2. Câu 2 trang 73 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Hãy lược bỏ các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn văn. Sau đó, tiến hành chép câu kể người, vật thành đoạn văn. Tiếp theo, so sánh đoạn văn đó với đoạn văn trên để rút ra nhận xét. Nếu không có yếu tố miêu tả và biểu cảm thì việc kể chuyện trong đoạn văn sẽ như thế nào? Tự rút ra kết luận về vai trò, tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm.

Hồi đáp:

Đoạn văn sau đây được phiên âm:

Ta đối chiếu với đoạn kinh trên thì thấy rằng:

• Yếu tố miêu tả đã giúp cuộc gặp gỡ giữa mẹ và con thêm sinh động. Đồng thời, chúng ta cũng cảm nhận được hương vị, màu sắc, sự kiện, nhân vật, hành động.
• Yếu tố miêu tả khắc họa tình mẫu tử sâu nặng. Qua đó, người đọc buộc phải suy ngẫm, trăn trở về sự việc, nhân vật.
• Nhờ có yếu tố miêu tả mà diễn đạt câu chuyện trở nên giàu ý nghĩa, toát lên chiều sâu.
• Yếu tố miêu tả và biểu cảm giúp tác giả bày tỏ thái độ yêu mến, trân trọng. Hơn ai hết, tình yêu ấy sẽ không phai nhạt đối với các nhân vật và sự kiện.

2.3. Câu 3 trang 73 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Khi lược bỏ hết các yếu tố nêu trong đoạn văn trên thì chủ đề sẽ tác động như thế nào đến các câu văn miêu tả và biểu cảm? Từ đó, các em tự rút ra vai trò của yếu tố kể người và sự việc trong văn bản tự sự.

Hồi đáp:

Khi ta lược bỏ hết các yếu tố nêu trong đoạn văn trên, chủ ngữ là câu miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn không thành vấn đề. Vì truyện bao giờ cũng phải có sự kiện và nhân vật cũng như hành động tạo nên. Đặc biệt, các yếu tố miêu tả, biểu cảm phải bám sát sự kiện, nhân vật mới phát triển được.

3. Thực hành

Soạn bài văn miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự Thực hành có những câu hỏi gì? Đồng thời, bạn cần trả lời như thế nào để đảm bảo đầy đủ và chính xác các ý? Mời bạn đọc nội dung bên dưới để tìm thấy những thông tin hữu ích.

3.1. Câu 1 trang 74 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Tìm một số đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. Các tác phẩm tiêu biểu đã được học như Tắt đèn – Ngô Tất Tố, Tôi đi học – Thanh Tịnh, Lão Hạc – Nam Cao.

Hồi đáp:

Chúng ta sẽ tìm yếu tố miêu tả và biểu cảm trong Lão Hạc – Nam Cao.

Đối với yếu tố miêu tả:

• Miệng Lão cười như mếu, mắt rưng rưng.
• Khuôn mặt ông lão đột nhiên vặn vẹo.
• Những nếp nhăn chụm vào nhau, ép nước mắt tuôn rơi.
• Đầu nghiêng sang một bên, miệng như một đứa trẻ.

Đối với yếu tố biểu cảm:

• Tôi không nhớ năm cuốn sách của tôi như trước.
• Ở tuổi này, bạn vẫn có thể đánh lừa một con chó.
• Anh không ngờ tôi lại có dã tâm lừa anh.

Đoạn văn có nhiều từ tượng hình, từ tượng thanh. Tất cả đã diễn tả nỗi đau khổ tột cùng của Lão Hạc. Hơn hết, về già, nước mắt đã cạn, phải co mặt lại mới có thể rặn ra một chút nước mắt.

3.2. Câu 2 trang 74 SGK Ngữ Văn 8 tập 1

Viết đoạn văn kể về cảm xúc lần đầu gặp lại người thân sau một thời gian dài xa cách.

Hồi đáp:

Cô ấy đi du học Nhật Bản đã 4 năm rồi, tôi không được gặp cô ấy. Những ngày mòn mỏi chờ đợi, những ngày Tết trống vắng vì thiếu vắng em gái. Tuy nhiên, thời hạn học tập đã kết thúc, cô trở về nước với tâm thế sẵn sàng cho một công việc mới và nhiều cơ hội phát triển.

Cũng như bố mẹ, tôi là người mong chờ ngày cô từ sân bay về nhà. Tôi thầm nghĩ chỉ mai thôi hai đứa ngủ trên giường này nói chuyện đến sáng. Ý nghĩ đó luôn quay cuồng trong đầu tôi, hồi hộp đến mức không ngủ được.

Tuy nhiên, vì quá mệt nên tôi đã ngủ quên lúc nào không biết, khi tỉnh dậy đã vội lấy chiếc đồng hồ đeo tay. Cũng may là vẫn kịp chuẩn bị quần áo để ra sân bay đúng giờ. Tôi và bố mẹ ngồi đợi cô ấy, cảm giác tìm được người thân trong đoàn người đi xuống thật khó tả.

Tôi nhanh chóng nhìn thấy cô ấy từ xa, vali trong tay, quà trên tay. Vẫn dáng người mảnh khảnh ấy nhưng tóc dài hơn, da trắng như gà bóc. Tôi vui mừng gọi tên cô ấy, chạy đến và ôm cô ấy thật chặt.

Kết luận

Vì vậy, bạn đã nghiên cứu thông tin chi tiết về miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự . Kien Guru tiếp tục đăng tải những kiến ​​thức học tập bổ ích, hãy theo dõi để không bỏ lỡ những nội dung hay nhé.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy truy cập ngay Kienguru.vn, để lại số điện thoại và câu hỏi sẽ có các chuyên gia giải đáp chi tiết giúp bạn.