Soạn bài Khái quát văn học Việt Nam trang 5 – 13 SGK Ngữ Văn lớp 10 Tập 1. Để học tốt hơn hãy xem danh sách các bài tập trong bài học Khái quát văn học Việt Nam, Sau đây là hướng dẫn viết bài đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.
Hướng dẫn Viết – Tổng quan Văn học Việt Nam
Giải câu 1 ( t Ráng 13 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1)
Vẽ sơ đồ các bộ phận của văn học Việt Nam.
Hồi đáp:
Giải câu 2 ( t Ráng 13 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1)
Trình bày quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam.
Hồi đáp:
Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam:
Văn học viết là tác phẩm được viết ra, mang dấu ấn riêng của tác giả.
Sự phát triển của văn học gắn liền với lịch sử chính trị, văn hóa, xã hội của đất nước.
Văn học Việt Nam được chia thành ba thời kỳ lớn:
+ Văn học từ thế kỉ I đến hết thế kỉ XIX.
+ Văn học từ đầu TK XX – Cách mạng tháng Tám 1945.
+ Văn học từ sau CMT8 1945 – cuối TK XX.
Thời kỳ đầu gọi là văn học trung đại, hai thời kỳ sau gọi chung là văn học hiện đại.
Một. văn học trung đại
– Chữ viết sử dụng: chữ Hán và chữ Nôm.
+ Văn học chữ Hán (tồn tại đến cuối TK XIX – đầu TK XX): Chịu ảnh hưởng của các học thuyết lớn phương Đông như Nho giáo, Phật giáo, tư tưởng Lão – Trang. Tham gia vào hệ thống thể loại và thi pháp của văn học cổ và trung đại Trung Quốc.
+ Văn học chữ Nôm: Bắt đầu phát triển mạnh mẽ từ thế kỷ XV và đạt đến đỉnh cao vào cuối thế kỷ XIX. Tiếp nhận ảnh hưởng của văn học dân gian một cách toàn diện và sâu sắc hơn. Thể hiện tinh thần yêu nước, nhân đạo, đồng thời phản ánh quá trình dân tộc hóa, dân chủ hóa văn học trung đại.
b. văn học hiện đại
– Chữ viết sử dụng: chữ Quốc ngữ.
– Có nhiều nét đổi mới tạo nên sự khác biệt lớn so với văn học trung đại: sự xuất hiện đội ngũ nhà văn, nhà thơ chuyên nghiệp; sáng tác đi vào cuộc sống nhanh hơn nhờ kỹ thuật in ấn hiện đại; Nhiều thể loại mới ra đời.
– Giai đoạn 1930 – 1945, các nhà văn đi theo cách mạng, cống hiến tài năng, sức lực cho sự nghiệp văn học cách mạng dân tộc. Từ CMT8 năm 1945, một nền văn học mới ra đời dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng cộng sản Việt Nam.
Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước cùng với công cuộc đổi mới năm 1986, nền văn học hiện đại Việt Nam bước sang một giai đoạn mới, phản ánh sâu sắc công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Giải câu 3 (t Ráng 13 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1)
Hãy vận dụng hiểu biết của mình để làm sáng tỏ nhận định: Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực và sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng.
Hồi đáp:
Đối tượng trung tâm của văn học là con người, và con người trong văn học tồn tại trong bốn mối quan hệ cơ bản.
Xem thêm:
– Con người Việt Nam trong mối quan hệ với thế giới tự nhiên : Tình yêu thiên nhiên là một trong những nội dung quan trọng của văn học Việt Nam.
+ Trong các sáng tác văn học dân gian như ca dao, dân ca, hình ảnh sông núi, cánh đồng lúa, cánh cò, vầng trăng… là những hình ảnh quen thuộc dùng để bộc lộ cảm xúc, bày tỏ tình yêu quê. hương vị đồng quê. Thời Trung cổ, các hình tượng thiên nhiên như tùng, cúc, trúc, mai… được dùng để thể hiện phẩm cách của người quân tử, lối sống thanh cao, ẩn dật của Nho gia. Văn học hiện đại dùng những hình ảnh thiên nhiên để diễn tả những kỉ niệm đẹp về tình yêu.
– Người Việt Nam trong quan hệ quốc gia, dân tộc Văn học Việt Nam phản ánh sự nghiệp dựng nước và giữ nước
+ Lòng yêu nước trong văn học dân gian được thể hiện nổi bật qua tình yêu làng quê hương, lòng căm thù các thế lực xâm lược đất nước. Chủ nghĩa yêu nước trong văn học trung đại được thể hiện thông qua ý thức sâu sắc về lãnh thổ và truyền thống lâu đời của dân tộc, quốc gia. Văn học cách mạng thể hiện chủ nghĩa yêu nước thông qua đấu tranh giai cấp và lý tưởng xã hội chủ nghĩa.
– Con người trong các mối quan hệ xã hội : Văn học Việt Nam thể hiện khát vọng, ước mơ về một xã hội tốt đẹp, công bằng.
+ Trong xã hội phong kiến và nửa phong kiến, tác phẩm văn học tố cáo, phê phán các thế lực thống trị, áp bức nhân dân, thể hiện sự đồng cảm với giai cấp bị trị. Nhân vật trong các sáng tác không chỉ là nạn nhân của sự áp bức bất công và chịu nhiều đau khổ, mà còn là nhà văn đấu tranh cho hạnh phúc, quyền được tự do…
– Người Việt và ý thức về bản thân : Văn học Việt Nam xây dựng một nền “đạo đức làm người” với nhiều phẩm chất tốt đẹp.
+ Trong thời kỳ chống giặc ngoại xâm, cải tạo và chinh phục tự nhiên, con người thường coi trọng ý thức cộng đồng hơn ý thức cá nhân. Các nhân vật trong sáng tác thời kỳ này thường đề cao ý thức xã hội, trách nhiệm công dân và hy sinh “cái tôi” cá nhân đến mức khắc kỷ. Ở các thời kỳ sau, con người cá nhân được các nhà văn, nhà thơ đề cao. Con người sáng tạo thời kỳ này đã ý thức được các quyền nhân thân của mình như quyền được sống, quyền được hưởng hạnh phúc, quyền được yêu…
Xem thêm cách làm bài Tổng quan văn học Việt Nam
Câu 1. Vẽ sơ đồ các bộ phận của văn học Việt Nam.
Hồi đáp:
Câu 2. Trình bày quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam.
Hồi đáp:
– Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam gắn liền với lịch sử chính trị, văn hóa, xã hội của đất nước.
Cho đến nay, văn học viết Việt Nam đã trải qua ba thời kỳ phát triển chính. Thời kỳ đầu thuộc loại hình văn học trung đại. Hai giai đoạn sau thuộc phạm trù văn học hiện đại.
– Văn học trung đại: Nó bao gồm hai bộ phận là văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm.
Văn học chữ Hán tồn tại đến cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20; chịu ảnh hưởng của Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo; thuộc hệ thống thể loại và thi pháp của văn học cổ và trung đại Trung Quốc. Văn học chữ Hán có nhiều thành tựu rực rỡ. Văn học chữ Nôm: Bắt đầu phát triển mạnh từ thế kỷ XV; đạt đến đỉnh cao vào cuối thế kỷ XIX. Văn học chữ Nôm chịu ảnh hưởng của văn học dân gian khá sâu sắc. Thơ Nôm phát triển hơn văn xuôi Nôm.
– Văn học hiện đại:
Tiếp xúc với văn học châu Âu. Chủ yếu được viết bằng chữ quốc ngữ. Số lượng tác giả, tác phẩm và độc giả tăng nhanh. Nhiều nhà văn, nhà thơ sống được bằng nghề. Đời sống văn học sôi động hơn nhờ kỹ thuật báo chí, in ấn hiện đại. Lối viết hiện thực lấn át lối viết thông thường; cái tôi cá nhân dần được khẳng định; nhiều thể loại văn học mới ra đời thay thế hệ thống thể loại cũ. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhiều nhà văn, nhà thơ đã đi theo cách mạng, cống hiến tài năng của mình cho sự nghiệp văn học cách mạng của dân tộc. Văn học sau 1975 phản ánh sâu sắc công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, miêu tả trung thực sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và tâm tư tình cảm của con người Việt Nam trước ngưỡng cửa hội nhập. .
Câu 3. Hãy vận dụng vốn hiểu biết của mình để làm sáng tỏ nhận định: Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực và sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng.
Hồi đáp:
Một. Phản ánh mối quan hệ với thiên nhiên
Ở khía cạnh này, các tác phẩm văn học Việt Nam đã khái quát quá trình nhận thức cải tạo và chinh phục giới tự nhiên của tổ tiên ta. Thiên nhiên bên cạnh những khía cạnh khốc liệt và hung bạo, nó còn là một người bạn. Vì thế, nó hiện lên trong thơ thân mật, gần gũi mà đẹp đẽ, đáng yêu. Nó đa dạng và cũng thay đổi theo quan niệm thẩm mỹ của từng thời điểm.
Chất trong ca dao, dân ca mang sắc thái vùng miền rõ rệt. Thiên nhiên trong văn học trung đại mang ý nghĩa tượng trưng hoặc thể hiện những lí tưởng đạo đức, thẩm mĩ của con người Việt Nam. Thiên nhiên trong văn học hiện đại thể hiện tình yêu quê hương đất nước, tình yêu đôi lứa,…
b. Phản ánh quan hệ quốc gia
Dòng văn học yêu nước đã phản ánh con người Việt Nam trong mối quan hệ với quốc gia, dân tộc. Nhiều tác phẩm thuộc dòng văn học này đã trở thành kiệt tác văn học bất hủ của dân tộc ta.
Lòng yêu nước trong văn học dân gian được thể hiện nổi bật qua tình yêu làng quê, yêu nơi chôn rau cắt rốn hay qua lòng căm thù các thế lực ngoại bang chà đạp quê hương, v.v… Lòng yêu nước trong văn học trung đại chủ yếu được thể hiện qua ý nghĩa sâu sắc. của dân tộc, của dân tộc, truyền thống văn hiến, truyền thống dựng nước và giữ nước v.v… Chủ nghĩa yêu nước trong văn học hiện đại gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giai cấp. đẳng cấp và lý tưởng xã hội chủ nghĩa.
c. Phản ánh các mối quan hệ xã hội
Trong xã hội có đối kháng giai cấp, văn học Việt Nam lên tiếng tố cáo, phê phán các thế lực chuyên quyền, bày tỏ niềm cảm thông sâu sắc đối với những người bị áp bức, bóc lột. Các tác phẩm thuộc thể loại này đã thể hiện ước mơ bấy lâu về một xã hội dân chủ, công bằng và tốt đẹp. Nhìn thẳng vào hiện thực để nhận thức, phê phán và cải tạo xã hội là truyền thống cao đẹp, biểu hiện sáng ngời của chủ nghĩa nhân đạo trong văn học nước ta.
Xem thêm: Văn học là tấm gương phản chiếu hiện thực
d. Phản ánh ý thức của bạn về bản thân
Về phương diện này, văn học Việt Nam đã ghi lại quá trình lựa chọn, đấu tranh để khẳng định đạo đức làm người của dân tộc Việt Nam trong sự kết hợp hài hòa giữa hai mặt: trí và thân, bản năng và phần phận. bộ phận văn hóa, tư tưởng vị kỷ và vị tha, ý thức cá nhân và ý thức cộng đồng. Trong những hoàn cảnh lịch sử khác nhau, văn học có thể phát huy mặt này hay mặt khác. Nhưng nhìn chung, xu hướng phát triển của nền văn học dân tộc là xây dựng đạo lý làm người với nhiều phẩm chất tốt đẹp.
Thể loại: Văn học
