Vận tốc là một trong những kiến thức quan trọng của Vật Lý lớp 8. Để bạn hiểu rõ hơn Vận tốc là gì? Công thức tính vận tốcquãng đường, thời gian, vận tốc trung bình? Công thức cho tốc độ trung bìnhvận tốc tức thời là gì Công thức tính vận tốc tức thờivận tốc góc là gì Công thức vận tốc góc,..Mọi thứ sẽ được trình bày chi tiết trong bài viết dưới đây.
Bạn đang xem: Công thức tính vận tốc là
Vận tốc là gì??
Vận tốc là tốc độ mà một vật thể thay đổi vị trí trong một hệ quy chiếu nhất định như là một hàm của thời gian. Nói cách khác vận tốc là quãng đường vật đi được trong một đơn vị thời gian
đơn vị tốc độ
Đơn vị của vận tốc phụ thuộc vào đơn vị độ dài và đơn vị thời gian. Các đơn vị tốc độ hợp pháp là m/s và km/h.
Lưu ý: Để so sánh chuyển động nào nhanh hơn hay chậm hơn ta cần so sánh số đo vận tốc của chúng trong cùng một đơn vị vận tốc.
Ví dụ:

Độ lớn của tốc độ được đo bằng một dụng cụ gọi là máy đo tốc độ (hoặc máy đo tốc độ). Máy đo tốc độ thường được gắn trên ô tô, xe máy để đo tốc độ di chuyển của phương tiện.
Sự khác biệt giữa tốc độ và vận tốc
Thực ra có nhiều người nhầm lẫn vận tốc và tốc độ là một. Tuy nhiên, trên thực tế hai khái niệm này rất khác nhau, cụ thể như sau:
Tiêu chuẩn | Tốc độ | Tốc độ |
Nghĩa | Vận tốc là một vectơ chỉ phương, nhưng tốc độ là một đại lượng vô hướng | Tốc độ là độ lớn của vận tốc |
Số lượng | cựu chiến binh | không phương hướng |
Mối quan hệ | Thay đổi dịch chuyển tức thời | Thay đổi khoảng cách |
Khi cơ thể trở lại vị trí ban đầu | sẽ bằng không | Sẽ không bằng không |
đối tượng chuyển động | Vận tốc của một vật chuyển động có thể dương, âm hoặc bằng không | Vận tốc của vật chuyển động không bao giờ âm. |
Bạn có thể hiểu rõ hơn qua ví dụ sau: Một chiếc xe máy chuyển động với vận tốc không đổi 40 km/h trên một đường tròn với vận tốc không đổi. Khi nó đi hết một vòng thì vận tốc của nó vẫn là 20 km/h nhưng vận tốc của nó bằng 0 vì nó quay trở lại vị trí ban đầu.
Công thức tính vận tốc
Trong chuyển động thẳng đều, công thức tính vận tốc của một vật là quãng đường đi được chia cho thời gian đi hết quãng đường đó.
v = s/t
Trong đó:
v: vận tốc của vật: quãng đường vật đi được: thời gian đi hết quãng đường
Áp dụng từ công thức tính vận tốc ta dễ dàng tính được 2 đại lượng quãng đường và thời gian.
Khi biết vận tốc, thời gian ta có công thức tính quãng đường: s = ftKhi biết vận tốc, quãng đường, ta có công thức tính thời gian: t = b/w.
Công thức cho tốc độ trung bình
Công thức tính vận tốc trung bình bằng tổng quãng đường đi được chia cho thời gian chuyển động hay nói cách khác vận tốc trung bình là tỉ số giữa độ biến thiên vị trí của vật trong khoảng thời gian tương ứng với khoảng thời gian đó.
Vtb = (r – r0)/(t – t0) = Δr/ t
Trong đó:
Vtb: vận tốc trung bình r: vị trí cuối cùng0: vị trí đầu tiên: lần cuối cùng t0: kết quả lần đầu tiên của phép trừ véc tơ r – r0 hay còn gọi là độ dời
Vận tốc trung bình trong các khoảng thời gian khác nhau có thể nhận các giá trị khác nhau. Ngoài ra, nó phải được phân biệt với tốc độ trung bình, được định nghĩa là tổng quãng đường di chuyển chia cho khoảng thời gian được đề cập:

Trong đó:

Cho bạn tham khảo:
Công thức vận tốc góc
Vận tốc góc chuyển động quay của một vật được gọi là đại lượng véc tơ để biểu thị sự thay đổi theo thời gian của vị trí góc và hướng của chuyển động này. Độ lớn của vận tốc góc bằng vận tốc góc và hướng của vectơ vận tốc góc và được xác định theo quy tắc bàn tay phải.
= dφ/dt
Trong đó:
ω là tốc độ góc dφ/dt là đạo hàm của góc quay sau thời gian t
Công thức tính vận tốc tức thời
Vận tốc tức thời là gì??
Vận tốc tức thời mô tả tốc độ và hướng chuyển động tại một điểm nhất định trên đường đi của một vật thể. Nếu vận tốc trung bình cho hình ảnh tổng quát về vận tốc của một vật trong một khoảng thời gian xác định thì vận tốc tức thời cho hình ảnh cụ thể, tại một thời điểm.
Công thức tính vận tốc tức thời
Để tính vận tốc tức thời tại một thời điểm, ta xét vận tốc trung bình trong một khoảng thời gian vô hạn kể từ thời điểm đó.

Khi khoảng thời gian đang xét tiến dần đến 0, vận tốc trung bình tiến dần đến vận tốc tức thời (tại thời điểm t0). Giới hạn này đồng nghĩa với đạo hàm của vị trí theo thời gian. Do đó, vận tốc tức thời được định nghĩa như sau:

Trong đó:
v: là véc tơ vận tốc tức thờir: là véc tơ vị trí theo thời gian: là thời gian
Các dạng bài tập liên quan đến công thức vận tốc, quãng đường thời gian, vận tốc trung bình và vận tốc tức thời
Ví dụ 1: Một đoàn tàu đi hết quãng đường 250 km sau 5 giờ, hãy tính vận tốc của đoàn tàu đó.
Câu trả lời:
V = s/t = 250/5 = 50 (km/h)
Ví dụ 2: Một xe máy đi từ vị trí A lúc 8 giờ 20 phút với vận tốc 45 km/h và đến nơi lúc 11 giờ. tại B Tìm độ dài quãng đường xe máy đi được trên AB?
Câu trả lời:
Thời gian xe máy đi hết đoạn AB: 11-8h20′ = 2h40′ = 8/3 (8 phần 3)
Quãng đường AB sẽ là: S = 45 x 8/3 = 120 km.
Ví dụ 3: Một ô tô đi từ A đến B. Trong 3/4 quãng đường đầu ô tô chuyển động với vận tốc 36km/h. Trong 10 phút ô tô đi hết quãng đường còn lại với vận tốc 24 km/h. Hỏi vận tốc trung bình của ô tô trên cả quãng đường AB là bao nhiêu?
Câu trả lời:
Ta có độ dài quãng đường như sau S2 = t2.v2 = 24. 1/6 = 4km.
Độ dài 3/4 quãng đường đầu tiên là S1 = 3S2 = 12km.
Tổng độ dài quãng đường AB là S = S1 + S2 = 12 + 4 = 16km.
Thời gian đi hết quãng đường thứ nhất là t1 = 12/36 = 1/3 (h)
Tổng thời gian đi hết quãng đường AB là t = t1 + t2 = 1/3 + 1/6 = 1/2 (h)
Tốc độ trung bình là V = S/t = 16/(1/2) 32 km/h
Ví dụ 4: Một ô tô đi từ A đến B. Trong nửa đầu ô tô có vận tốc v1, quãng đường còn lại ô tô có vận tốc v2. Tìm vận tốc trung bình trên cả quãng đường vật đi được.
Xem thêm: Tên tiếng Trung của bạn là gì , Tên tiếng Trung của bạn là gì
Câu trả lời:
Ta gọi S là độ dài quãng đường AB, và v là vận tốc trung bình của quãng đường AB.
Thời gian ô tô đi từ A đến B là t = S/v (1)

Qua bài viết trên chúng tôi giúp người dùng ghi nhớ các công thức tính vận tốc trung bình hay vận tốc tức thời để có thể áp dụng vào giải mọi bài toán một cách đơn giản và nhanh chóng.